گروه حوزه‌های علمیه: برای نخستین بار و پس از ده سال کار تحقیقی و پژوهشی کتاب تخصصی «فقه الامام موسی بن جعفر(ع)» به قلم حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمد علی خادمی نگاشته و توسط بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی چاپ رسید.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمد علی خادمی، نگارنده این کتاب ارزشمند در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار کرد: با توجه به اینکه امام(ع) در دوران سختی زندگی، و 14 سال از عمر با برکت خویش را در زندان‌های هارون بسر برده‌اند، در موضوعات مختلفی از جمله؛ نقش سیاسی امام(ع) و نقش اخلاقی و روایات اخلاقی امام (ع) کتب متعددی نوشته و در بازار موجود است، ولی آنچه جایش در دوران ما خالی بود پرداختن به نقش فقهی امام(ع) در تشیع است.
حجت‌الاسلام خادمی افزود: با توجه به اینکه امام(ع) دوره فقهی کامل و روایات فقهی متعددی از ابتدا تا انتهای فقه را داشتند متاسفانه نسبت به جمع آوری و عرضه آن غفلت شده بود به طوریکه توسط برخی از حوزویان ما از نقش واضح امام(ع) غفلت کرده بودند، بنابر این نگاشتن این کتاب از ده سال پیش آغاز شد.
این محقق و پژوهشگر حوزه علمیه ادامه داد: آنچه در حوزه‌های ما در باب کتب فقهی موجود است در واقع کتبی است که توسط علمای ما با استفاده از کتب فقهی متقدمین از جمله؛ شرح شرایع مرحوم محقق، شرح ارشاد مرحوم علامه و شرح مختصر مرحوم محقق و سایر کتب فقهی برداشت کرده‌اند و با اجتهاد خویش متون فقهی جدیدی نگاشته‌اند، لیکن در این کتاب با استفاده از متون روایات صحیح منتسب به ائمه طاهرین علیهم السلام خصوصا حضرت امام موسی کاظم(ع) متن دوره فقهی حاضر تدوین شده است.
نگارنده کتاب «فقه الامام موسی بن جعفر(ع)» با بیان اینکه ابتکار، خلاقیت و نوآوری مهمترین شاخصه‌های این کتاب نفیس است، اظهار کرد: جامع بودن و رویکرد استفاده عمومی مهمترین مسئله‌ای بود که سعی شده در همه جای کتب مورد توجه قرار گیرد تا همه فهم باشد.
حجت‌الاسلام خادمی عنوان کرد: در گذشته عده‌ای موسوعه‌های فقهی از امام موسی بن جعفر(ع) را جمع آوری کرده بودند که بعد از بررسی متوجه شدیم اختلاط زیادی میان روایات ائمه اطهار(ع) وجود دارد، به طور مثال روایتی که از احمد بن عمر که راوی امام رضا(ع) بود نمی‌تواند به نقل از امام کاظم(ع) نقل شده باشد و یا اینکه هر ابوالحسنی، امام کاظم(ع) نیست همان طور که هر ابوالحسنی امام رضا(ع) نمی‌تواند باشد، بنابراین باید بررسی کرد و مستندات واقعی را شناسایی و ارائه نمود که ما در این کتاب لحاظ کرده‌ایم.
وی ادامه داد: ما در این کتاب روایات را از نظر راوی تفکیک کرده‌ایم، در این کتاب سعی کرده‌ایم روایت را از منابع اصلی نقل کنیم، اگر یک روایت از سه منبع کافی، صدوق و شیخ نقل شده باشد ما متن را اقدم از روایات قرار می‌دهیم یعنی کلینی، صدوق و بعد شیخ و بعد اگر اختلاف بین این سه بود مثل اختلاف بین شیخ و صدوق و یا با کلینی همه این نقل‌ها را در کتاب آورده‌ایم.
مولف کتاب به مرحله دیگری از سبک تدوین کتاب اشاره کرد و افزود: از دیگر امکانات این کتاب نقل بیاناتی است که در مورد روایات از جانب محدثین بزرگ شیعه مثل مرحوم فیض، مرحوم مجلسی، مرحوم صاحب جواهر و… جمع آوری کردیم و پس از تایید و بررسی سند روایت آن را به کتاب اضافه کرده‌ایم.
حجت‌الاسلام خادمی مرحله آخر را مرحله فقه الحدیث عنوان کرد و گفت: در این کتاب اولین فتوایی که بر اساس متن روایت چه موافق و چه مخالف که از اقدم علمای شیعه آمده است ذکر شده و بعد بحث فقهی حدیث مطرح شده که این مهم از زمان شیخ مفید تا آیت‌الله خوئی بررسی و عنوان شده است.
وی ادامه داد: برای این کار منابع مختلفی بررسی و در کتاب ذکر شده که از جمله می‌توان به منابع روایی، منابع رجالی، منابع فقهی حدیث که علما به حدیث فتوا داده‌اند یا ندادند چه گفته‌اند یا نقد کرده‌اند را تببین و به کتاب اضافه کرده‌ایم.
این محقق حوزوی سبک کتاب را شرایع الاسلام عنوان کرد و افزود: در این کتاب از اول بحث طهارت تا آخر بحث دیات روایات متعددی را از حضرت در هر باب فقهی جمع‌آوری و عرضه شده است.
حجت‌الاسلام خادمی تصریح کرد: در این مجموعه ارزشمند هفت جلدی که جلد اول آن با عنوان «کتاب الطهارة–کتاب الصلاة» به چاپ رسیده است، قریب به دوهزار روایت از امام موسی بن جعفر(ع) در ابواب و مباحث مختلف فقهی جمع‌آوری و عرضه شده است.
وی بیان کرد: در این مجموعه نفیس حدود 280 روایت در بحث طهارت، 400 روایت در بحث صلاة، 214 روایت در بحث نکاح و طلاق، 291 روایت در بحث حج، 156 روایت در بحث معاملات، 56 روایت در بحث زکات، 84 روایت در بحث صوم و…آورده شده است.
لازم به ذکر است، علاقه‌مندان می‌توانند برای تهیه این کتاب ارزشمند علاوه بر کتاب فروشی‌های معتبر سراسر کشور به کتابسرای بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی مراجعه کنند.
