علامه محمدتقی مجلسی

 

تقوا، توصیه خدای بلندمرتبه به همه بندگانش، از آغاز تا پایان آفرینش است. تلاش در مراقبت و واداشتن نفس را به تقوای پروردگار، سرلوحه کار خود کن. در علم و عمل، رفتار و کسب دانش، اخلاص بورز.

 

فقیه و محدث برجسته علامه ملا محمدتقی مجلسی در سال 1003 هجری قمری در اصفهان به دنیا آمد. پدرش ملا علی مجلسی فاضلی دانش دوست بود و خود از راویان احادیث اهل بیت علیهم‌السلام به شمار می‌آمد.

 

مقام علمی

 

محمدتقی از همان کودکی نزد پدر اعتقادات و مبانی دینی را آموخت. به راهنمایی پدرش به درس علامه مولا عبدالله شوشتری راه یافت. علامه سالها همراه این استاد بود و فقه، حدیث، اصول فقه، کلام و تفسیر را نزد وی آموخت. پس از وفات استاد نزد فرزند او مولا حسنعلی شوشتری، به تحصیل پرداخت.

 

یکی از دیگر اساتید علامه مجلسی بهاء الدین محمد عاملی، معروف به شیخ بهایی بود که در آن زمان از اساتید شاخص و برجسته حوزه اصفهان به شمار می‌رفت. جامعیت او در علوم مختلف شگفت‌آور بود، به طوری که بر بیشتر علوم متداول تسلط داشت و در آنها تألیفاتی داشت.

 

مرحوم مجلسی اول از اساتید بزرگ دیگری نیز بهره برده است از جمله: میرفندرسکی، قاضی ابوالسرور، امیراسحاق استرآبادی، شیخ عبدالله بن جابر عاملی و ملا محمد قاسم عاملی.

 

تدریس و شاگردان

 

علامه مجلسی بعد از هجرتی به نجف و بازگشت از آن شهر مقدس به اصفهان، مرحوم مجلسی از سال 1040 به بعد از مدرسان ممتاز حدیث و فقه در حوزه معتبر اصفهان به شمار می‌رفت و به تدریس اصول، فقه، تفسیر، کلام و رجال اشتغال داشت. برخی از شاگردان آن علامه بزرگ عبارتند از: علاّمه محمد باقر مجلسی، سید عبدالحسین خاتون آبادی، محقق خوانساری، سید نعمت الله جزایری، ملا میرزای شیروانی، ملا محمد صالح مازندرانی، ملا محمد صادق کرباسی، سید شرف الدین علی گلستانه، ملا عزیز الله و ملا عبدالله مجلسی، میرزا ابراهیم اردکانی یزدی، مولا ابوالقاسم بن محمد گلپایگانی، بدرالدین بن احمد عاملی و میرزا تاج الدین گلستانه.

 

تألیفات

 

احادیث و گفتار معصومین برای محمد تقی مجلسی ارزشی والا داشت، لذا بیشتر تألیفات این مرد بزرگ درباره روایات ائمه علیهم‌السلام است که به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:

 

اربعین: چهل حدیث از معصومین علیهم‌السلام ، شرح زیارت جامعه، شرح حدیث همّام به زبان فارسی، الاحیاء الاحادیث: که شرحی است بر کتاب تهذیب الاحکام شیخ طوسی، لوامع الصاحب‌قرانی: شرحی فارسی بر من‏لایحضره‏الفقیه شیخ صدوق و روضة المتقین: شرحی است دیگر بر کتاب من‏لایحضره‏الفقیه که این کتاب یکی از بهترین شرحهای نوشته شده بر این کتاب بوده و بارها به چاپ رسیده است.

 

توصیه‏ای به فرزند

 

تقوا، توصیه خدای بلندمرتبه به همه بندگانش، از آغاز تا پایان آفرینش است. تلاش در مراقبت و واداشتن نفس را به تقوای پروردگار، سرلوحه کار خود کن. در علم و عمل، رفتار و کسب دانش، اخلاص بورز. همه کارها خالص و به تمامی برای او باشد، چه همه مردم در تیررس آفات هستند. هر روزی جزئی از قرآن عظیم را از روی تدبّر بخوان و در آن تفکر و اندیشه کن.

 

وصیّت امیرمؤمنان علی بن ابیطالب علی علیه‌السلام به فرزندش امام حسن علیه‌السلام سرور همه جوانان اهل بهشت را بنگر و آموزه‌های آن را چراغ زندگی خویش کن. این وصیت نامه در نهج البلاغه، آمده است. نیز وصیّت‌های دیگر مولا و سفارشهای امامان معصوم(ع) دیگر را پیش دید خویش بنه.

 

ریاضات شرعی و جهاد با نفس را ترک نکن. چه خدای تعالی شأنه، فرمود: والذین جاهدوا فینا لنهدینّهم سبلنا وإنّ اللّه لَمع المحسنین.

 

بر توست تدبّر در جوامع روایی، بویژه در آگاهی از اخلاقهای پسندیده و حالات و خصلتهای ناروای آمده در روایات و دامن گرفتن از بدیها و نارواییها.

 

بر توست دائم نیایش کردن و به پیشگاه او نیاز بردن.

 

ازخدا بخواه تو را از اولیای خود قرار دهد، همانان که در وصف آنان فرمود: الذین لاخوف علیهم ولاهم یحزنون.

 

وفات

 

فقیه و محدث علامه ملامحمدتقی مجلسی در یازدهم شعبان سال 1070 هجری قمری در اصفهان از دنیا رفت و بدن مطهرش در همین شهر و در مسجد جامع به خاک سپرده شد.

 

……………

 

منابع :

 

 

 

ــ روضات الجنات، محمد باقر خوانساری، ترجمه محمدباقر ساعدی، تهران، اسلامیه.

 

ــ قصص العلماء، میرزا محمد تنکابنی، تهران، علمیه.

 

 

ابزار حذف سایت‌های اسپم فارسی از نتایج موتورهای جستجو

چگونه سايت‌هاي تبلیغاتی را از نتایج جستجوي گوگل حذف كنيم؟

شخصى محضر امام زين العابدين رسيد و از وضع زندگيش شكايت نمود.

امام عليه السلام فرمود:

بيچاره فرزند آدم هر روز گرفتار سه مصيبت است كه از هيچكدام از آنها پند و عبرت نمى گيرد. اگر عبرت بگيرد دنيا و مشكلات آن برايش آسان مى شود.

مصيبت اول اينكه ، هر روز از عمرش كاسته مى شود. اگر زيان در اموال وى پيش بيايد غمگين مى گردد، با اينكه سرمايه ممكن است بار ديگر باز گردد ولى عمر قابل برگشت نيست .

دوم : هر روز، روزى خود را مى خورد، اگر حلال باشد بايد حساب آن را پس ‍ بدهد و اگر حرام باشد بايد بر آن كيفر ببيند.

سپس فرمود:

سومى مهمتر از اين است .

گفته شد، آن چيست ؟

امام فرمود:

هر روز را كه به پايان مى رساند يك قدم به آخرت نزديك شده اما نمى داند به سوى بهشت مى رود يا به طرف جهنم .

آنگاه فرمود:

طولانى ترين روز عمر آدم ، روزى است كه از مادر متولد مى شود. دانشمندان گفته اند اين سخن را كسى پيش از امام سجاد عليه السلام نگفته است 

 

احسان به قدر معرفت و بينش

روزى يك نفر از اعراب بيابان محضر حضرت حسين (ع) آمد و گفت: يابن رسول الله به يك خونبهاى كامل ضامن شده و از پرداخت آن عاجز شده‏ام، پيش خود گفتم: بروم مشكل خود را پيش بزرگوارترين مردم مطرح كنم و از او كمك بطلبم و از اهل بيت رسول الله، اصيل‏تر و بزرگوارتر نيافتم، لذا مشكل خودم را محضر شما آورده‏ام.
امام (ع) فرمود: اى برادر عرب سه مسأله از تو خواهم پرسيد اگر از يكى جواب بدهى يك سوم مال را به تو خواهم داد و اگر از دو مسأله جواب دادى دو سوم مال و در صورت جواب به هر سه مسأله، همه خونبها را به تو خواهم داد.
اعرابى گفت: يابن رسول الله (ص) آيا مثل تو از مثل من مى‏پرسد حال آنكه تو از اهل علم و شرف هستى؟ امام (ع) فرمود: بلى از جدم رسول خدا (ص) شنيدم، مى‏فرمود: «المعروف بقدر المعرفة» احسان به اندازه معرفت بايد باشد.
اعرابى گفت: حالا كه اين طور است بپرسيد اگر توانستم جواب مى‏دهم وگرنه از شما مى‏آموزم و لاقوة الا بالله.
امام (ع) فرمود: «أَىّ الاعمالِ أفضل؟»كدام عمل از همه اعمال افضل است؟ اعرابى جواب داد: «الايمان بالله» ايمان به خدا، امام فرمود: «فما النجاة من المهلكة؟»نجات از هلاكت كدام است؟ جواب داد: «الثقة بالله» اعتماد به خدا.
امام (ع) فرمود: كدام چيز مرد را زينت می ‏دهد؟ «فما يزيّن الرجل» گفت: علم كه توأم با حلم باشد.
فرمود: اگر آن نباشد كدام چيز زينت است؟
گفت: مال كه توأم با مروت و مردانگى باشد.
فرمود: اگر آن هم نباشد، كدام چيز زينت مرد است؟
جواب داد: فقر توأم با صبر و خويشتن دارى.
فرمود: اگر آن هم نباشد، ديگر چه چيز زينت انسان است ؟
جواب داد: صاعقه ای كه از آسمان بيافتد و او را بسوزاند، كه او به اين صاعقه اهل است .
حضرت خنديد و كيسه ‏اى به اعرابى داد كه هزار دينار در آن بود، و انگشتر مباركش را نيز به او داد كه نگين آن به دويست درهم مى‏ارزيد، فرمود: دينارها را به طلبكاران خود بده، انگشتر را نيز صرف مخارج خودت بكن. اعرابى آنها را گرفت و اين آيه را خواند: «الله اعلم حيث يجعل رسالته»

 

 

دست بخشش گر

يك نفر عرب بيابانى داخل مدينه شد و گفت: بزرگوارترين كس در اين شهر كيست؟ او را به امام حسين صلوات الله عليه دلالت كردند، عرب داخل مسجد شد، ديد ابا عبدالله (ع) نماز می ‏خواند، او در مقابل حضرت ايستاد و چنين گفت:
لم يَخِب الان من رجاك و من
حرّك من دون بابك الحلقة
انت جواٌد و انت معتمدٌ
ابوك قد كان قاتل الفسقة
لو لاالذى كان من اوائلكم
كانت علينا الجحيم منطبقةً
هر كه امروز تو را اميد دارد و حلقه در تو را حركت دهد، نااميد نمی ‏شود، تو اهل بخشش و اهل اعتمادى، پدرت على (ع) قاتل فاسقان بود اگر دين اسلام توسط گذشتگان شما عرضهنمی ‏شد، جهنم ما را احاطه می ‏كرد.
امام (ع) با شنيدن اشعار او دانست كه انتظار كمك و مساعدت دارد، لذا به قنبر فرمودند: از مال حجاز چيزى مانده است؟ گفت: چهارهزار دينار مانده، فرمود: آنها را بياور كسى كه از ما سزاوارتر است آمده است آنگاه دو تا برد (لباس) خود را بيرون آورد، پولها را در آن پيچيد و از لاى دو آنها را بيرون آورد و به اعرابى داد، زيرا كه از او شرم می ‏كرد و چنين فرمود:
خذها فانى اليك معتذر
و اعلم بانى عليك ذو شفقة
لو كان فى سيرنا الغداة عصاً
امست سمانا عليك مندفقةً
لكن ربب الزمان ذو غِيَر
والكف منى قليلة النفقة
بگير اين پولها را، من از تو اعتذارمی كنم، بدان كه من به تو دلسوز و مهربانم، اگر در زندگى امروز، عصاى حكومت در دست ما بود، آسمان بخشش ما بر تو بسيار می ‏باريد، ليكن حوادث روزگار كارها را عوض می كند، دست من از احسان كوتاه است .
اعرابى پولها را گرفت و گريست، امام فرمود: گويا عطاى ما را كم حساب كردى؟ گفت: نه، علت گريه‏ ام آنست كه چگونه مرگ اين بخششگر را از بين خواهد برد.

در خانه فقراء

عبدالرحمن خزاعى نقل می كند روز عاشورا در پشت جناره پاك امام حسين (ع) زخمى ديده شد كه زخم سلاح نبود، از امام زین لعابدين (ع) از علت آن پرسيدند، فرمود: «هذا مما كان يحمل الجراب على ظهره الى منازل الارامل و اليتامى و المساكين»
يعنى اين زخم اثر انبانهاست كه پدرم صلوات الله عليه بر دوش می ‏گرفت و به خانه بيوه زنان، يتيمان و فقرا، طعام می برد، آرى انسانهای كامل و برگزيدگان خدا چنين بوده‏ اند.