حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم‌نژاد، معاون آموزش حوزه‌های علمیه، در گفت‌وگو با ایکنا به مناسبت صدمین سال تأسیس حوزه، گفت: حوزه در واقع یادگار رسول‌الله است و سابقه آن به اسلام باز می‌گردد و همزاد اسلام است و تبلیغ از دوره پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) آغاز شد و مباحث معرفتی و دینی از این طریق به علما و نهایتاً به مردم منتقل شده است.
وی با بیان اینکه تأسیس حوزه در قم به دوره اهل بیت(ع) بازگشت دارد، افزود: صد سال پیش در حقیقت حیات جدید حوزه با تأسیس مرحوم آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی آغاز شد و حوزه وارد مرحله جدیدی از زندگی خود شد؛ در این دوره حوزه جهانی شد و تاثیرات بین‌المللی آن را شاهد هستیم و رشحه‌ای از رشحات حوزه در قالب قیام امام و تشکیل نظام اسلامی متجلی است.
حوزه در ابعاد تمدن اسلامی
رستم‌نژاد اضافه کرد: آینده تمرکز حوزه فراتر از سطح ملی و منطقه‌ای ایجاد تمدن اسلامی در سطح جهان است و دل‌های مسلمین جهان به نوعی معطوف به حوزه‌های علمیه به ویژه قم به عنوان ام القری شده است و برای بشریت الهام دارد و این دستاورد اندکی نیست.
معاون آموزش حوزه با بیان اینکه حوزه دوره کمالی را در این صد سال و به خصوص بعد از انقلاب طی کرده است، اظهار کرد: فارغ از دستاوردهای کلی حوزه، در جزئیات هم رشد خوبی را شاهد هستیم؛ جدا از خروجی حوزه به عنوان تشکیل نظام اسلامی، آثار قلمی بسیار بزرگی در صد سال اخیر در حوزه قم همانند تفسیر المیزان، تسنیم و نمونه خلق شده است؛ آثاری که از شهید مطهری داریم محصول و از برکات این حوزه است که هر کادم به چندین زبان دنیا ترجمه شده است.
پیوند آموزه‌های دینی و علوم جدید
وی ادامه داد: تعاملی که حوزه به خصوص بعد از انقلاب با مراکز علمی و دانشگاه‌ها برقرار کرده و ده‌ها رشته علمی میان رشته‌ای دینی و علوم شکل گرفته که به نظر بنده فتح‌الفتوحی است؛ یعنی پیوندزدن میان آموزه‌های دینی و علوم جدید و این تلاقی منشا برکات زیادی برای کشور دارد؛ مثلا شکل‌گیری روان‌شناسی، مدیریت، تربیت و سیاست اسلامی از پیامدها و نتایج با برکت این موضوع است.
رستم‌نژاد با بیان اینکه حوزه در دوره درخشانی در این صد سال قرار داشته است، در پاسخ به این پرسش که مهمترین چالش‌های حوزه در شرایط کنونی چیست؟ افزود: رشد و پیشرفت همراه با چالش است و اگر دیدیم جایی همه چیز گل و بلبل دیده می‌شود یا واقعیت ندارد و یا ما به رکود رسیده‌ایم؛ پیامبران هم که مبعوث شدند، چالش‌ها، مشکلات و آزارهای زیادی فراروی آنها بود و خداوند هم فرمود: خداوند اگر می‌خواست همه مردم را هدایت می‌کرد؛ دنیا دار اختیار و انتخاب و برخوردها و تضارب آراء است، بنابراین چالش‌ها به انسان رشد می‌دهد و حوزه هم جدا از این چالش‌ها نیست و اگر شبهه و سؤال و چالشی هم در برابر حوزه باشد طبیعی و باعث رشد آن است. این موارد در برابر دستاوردها چیزی زیادی نیست حکمت حضور حوزه این است که با چالش‌ها دست و پنجه نرم کند.
مسئله ائمه جماعات به بیرون از حوزه است
وی در پاسخ به این پرسش که بخشی از چالش‌های حوزه واقعی و فراتر از تبلیغات سوء است، مثلا گفته می‌شود، حوزه هنوز مسئله ائمه جماعات مساجد را حل نکرده است؛ اینکه آیا حوزه برای آینده طلابی که جذب می‌کند برنامه دارد؟ آیا حوزه توانسته عدالت اجتماعی را در درون خودش ایجاد کند؟ تصریح کرد: برخی از این مسائل ریشه‌های درون حوزوی دارد و برخی برون حوزوی که ما برای درون حوزوی ها در صدد برطرف کردن هستیم ولی برخی موضوعات مانند ائمه جماعات ریشه برون حوزوی است؛ وظیفه حوزه در این عرصه تربیت مبلغان و ائمه جماعات است و این کار شده است، ولی بقیه مسئله با حوزه نیست و نهادهای دیگر کم کاری می‌کنند.
معاون آموزش حوزه افزود: حوزه را باید مانند دانشگاه در نظر بگیرید، دانشگاه می‌گوید من نیرو تربیت کرده و تحویل جامعه داده‌ام و از آن طرف باید بخش‌های مختلف خروجی دانشگاه را به کار بگیرند؛ حوزه هم نهاد علمی، انسان‌ساز و استادپرور است و مسئولیت این که باید به کار گرفته شوند با نهادهای دیگر است و اگر این انگیزه وجود نداشته باشد این مشکل بر حوزه تحمیل می‌شود؛ حوزه در بحث ائمه جماعت کار خود را تا حدود زیادی کرده ولی بقیه از خروجی آن بهره نبردند و ضرر آن را جامعه می‌دهد.
طلاب جوان جهادی و مسئله فضای مجازی
این استاد حوزه علمیه تصریح کرد: امروز نوجوانان و جوانان ما در معرض فضای مجازی و شبهات و مسائل خلاف اخلاق و دین هستند و باید از طلاب جوان جهادی و پا به رکاب که در هر کجا باشند آثار خود را نشان می‌دهند استفاده شود، ولی متأسفانه مسئولان مربوطه انگیزه و حال و حوصله این کارها را ندارند و برخی هم مشکلات مادی را به وسط می‌آورند؛ لذا جوانان در معرض آسیب هستند. این آسیب را قبول دارم، ولی نباید همه مسئولیت را به گردن حوزه بیندازیم، حوزه خروجی خود را عرضه کرده است و معتقدیم اگر جامعه نیازمند رفع مشکلات فکری و اخلاقی است، باید زمینه هم فراهم باشد.
وی تصریح کرد: در بخش جذب طلاب و آموزش‌های لازم، بیش از ۲۰۰ کارویژه برای روحانیت تعریف شده و حوزه بر این اساس درختواره دانشی در ۴۰۰ رشته و گرایش تولید کرده است، تربیت استاد و تولید متن در این راستا در حال انجام است.
رستم‌نژاد تصریح کرد: اگر تمامی نیازهای جامعه ملاحظه شد و متن تولید و روحانیت تربیت کردیم، ولی از این جا به بعد را چه کسی باید پیگیری کند، آیا همه بار باید بر دوش حوزه باشد؟ در اینجا با وجود اینکه ما پیگیری کرده‌ایم و تلاش می‌کنیم زمینه‌ها را هم برای بهره‌مندی از خروجی‌های حوزه فراهم کنیم، ولی باز باید نهادهای دیگر هم همت جدی داشته باشند.
حرمت و شأن لباس روحانیت
وی در پاسخ به این پرسش که برخی با لباس روحانیت با سوء مدیریت و سوء استفاده از موقعیت خود به حوزه ضربه می‌زنند و مردم خلاف رفتارهای آنها را بر سر حوزه می‌شکنند، گفت: از نظر بنده لباس اصلا ملاک نیست، لباس پیامبر حرمت دارد و هر کسی آن را پوشید باید امانتدار باشد و امانتداری کند، کسانی که این لباس را پوشیده و حرمت آن را نگه نمی‌دارند سارقی هستند که این لباس را سرقت کرده‌اند؛ نگاه حوزه این است؛ لباس روحانیت مقدس است و هر کسی آن را پوشید باید شان آن را حفظ کند.
معاون آموزش حوزه علمیه افزود: کلمه زی طلبگی از قدیم در بیان علما و استادان اخلاق در حوزه وجود داشته و دارد و باید این زی را در همه رفتار و زندگی خود متجلی کند وگرنه سارق این لباس است؛ متأسفانه این مسئله رخ داده است که برخی به خاطر سوء مدیریت نتوانسته‌اند، شأن این لباس را حفظ کنند و خسارت برای حوزه و روحانیت است گرچه اندک است، ولی چون خیلی زشت است و تأثیر آن زیاد است و در نزد مردم خیلی برجسته می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که برای صدمین سال تأسیس حوزه برنامه‌ای دارید، گفت: قرار است کنگره‌ای برگزار شود؛ هم اکنون کمیته‌های مختلف آن فعال شده‌اند و در آن به تمامی ابعاد حوزه، شناسایی و شناساندن حوزه، آسیب‌ها و دستاوردها پرداخته می‌شود؛ تاریخ حوزه و توسعه کمی و کیفی آن و جایگاه حوزه رصد و بحث خواهد شد. کرسی‌های علمی و نشست‌هایی در حال طراحی است و از شخصیت‌های بین‌المللی هم استفاده خواهد شد.
