مرجع تقلید شیعیان جهان با بیان اینکه بدا در مسایلی مانند امامت و معاد و نبوت وجود ندارد، تاکید کرد: از منظر قرآن کریم ایمانی که از روی اضطرار و بدون برهان و پایه عقلانی باشد مورد قبول نیست و بی‌ارزش است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) آیت‌الله‌العظمی جعفر سبحانی امروز ۱۵ فروردین ماه در درس خارج فقه خود در ادامه مبحث «بدا» گفت: فلسفه «بدا» برای این است که بشر از آینده خود ناامید نباشد و بداند اگر تلاش و کوشش کند می‌تواند در راه سعادت خود گام بردارد.
وی افزود: گاهی انبیاء و اولیاء با لوح محو و اثبات در تماس هستند و ملائکه به آنان خبر می‌دهند زیرا این افراد محدٌث هستند و خبری را بر این اساس به مردم می‌دهند که محقق نمی‌شود البته این خبر مقتضی است و نه علت تامه به همین دلیل عدم تحقق آن قرینه بر کذب نیست بلکه قرینه بر راستگویی آنان است.
آیت‌الله سبحانی بیان کرد: حضرت یونس مدتی قوم خود را به توحید دعوت کرد ولی کمتر او را اجابت کردند لذا وعده عذاب داد و ایشان نیز از جمع مردم آن قریه بیرون رفت و علائم عذاب ظاهر شد ولی مردم توبه کردند و عذاب از آنان برطرف شد بنابراین هم وعده عذابی که یونس(ع) داد راست بود و هم دومی یعنی استغفار و برطرف شدن عذاب از آنان راست بود.
این مرجع تقلید تصریح کرد: در داستان حضرت موسی(ع) نیز وقتی ده شب به ماموریت موسی(ع) اضافه شد قومش گوساله‌پرست شدند در حالی که موسی(ع) به مردم خبر داده بود که ۳۰ شب از آنان دور خواهد بود که این مسئله بدا در مقام اثبات است یعنی گاهی انبیاء خبری می‌دهند ولی محقق نمی‌شود در عین حال خطایی رخ نداده چون آنان از علت تامه خبر نداشته‌اند.
وی با بیان اینکه ایمان در هنگام عذاب بی ارزش است و آیات قرآن بر این مسئله دلالت دارد به طرح این سؤال پرداخت که چرا در داستان یونس(ع) ایمانشان فایده بخشیده است گفت: ایمان در هنگام نزول عذاب به درد نمی‌خورد زیرا پایه برهانی ندارد اما ایمان قوم یونس در هنگام عذاب از صمیم دل بوده و شاهد آن این است که وقتی یونس آمد تا آخر پیرو او بوده و بر خط ایمان بودند.
این مرجع تقلید به ذکر داستانی در مورد بدا در ماجرای برخورد پیامبر(ص) با یک یهودی پرداخت و تصریح کرد: یک یهودی به پیامبر اهانت کرد و پیامبر فرمود که این فرد امروز خواهد مرد اما او برگشت در حالی که باری بر دوش داشت و مردم تعجب کردند، پیامبر فرمود در بار او افعی وجود داشت و مامور زدن او بود ولی چون به فقرا کمک کرد این مسئله از او بر طرف شد.
وی افزود: لذا اصل مسلم این است که با صدقه می توان بسیاری از بلایا و آفات را دور کرد که بدا در مقام اثبات است.
آیت‌الله سبحانی عنوان کرد: روایتی از امام صادق(ع) نقل شده که «بدا لله فی اسماعیل»؛ یعنی بنا بود اسماعیل امام شود ولی بدا رخ داد و امامت به امام جعفر صادق(ع) منتقل شد البته اول باید ببینیم سند این روایت درست است یا نه ولی با فرض درستی، محتوا این بود که اسماعیل به بیماری بسیار بدی مبتلا شد که مرگش قطعی بود ولی امام صادق با صدقه و دعا این بلا را برطرف کرد بنابراین در روایت نیست که امامت قرار بود برای اسماعیل باشد بلکه بدا در بیماری اسماعیل رخ داده است.
وی تاکید کرد: بدا مربوط به دایره کوچکی از موضوعات یعنی سرنوشت انسان‌هاست و قوانین کلی خدا مانند نبوت و امامت و معاد و … قابل بدا نیستند.