رسول جعفریان در شبکه اجتماعی خود نوشت؛ ما در آینده، دیگر کتابی نخواهیم داشت و یا اگر باشد، یک امر کاملاً زینتی خواهد بود.
رسول جعفریان، پژوهشگر تاریخ و رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران در شبکه اجتماعی خود مطلبی با عنوان «کتاب اعتبار خود را از دست داده است» منتشر کرده است.
در این نوشته آمده است؛ در حال حاضر، کتاب فقط ابزاری است برای نقصی که در سیستمهای اطلاعرسانی ما وجود دارد. اگر ما راهی مییافتیم که بتوانیم آنچه را تدوین میکنیم، ولو در صفحه مانیتور، به راحتی میتوانیم حفظ کنیم و در مرئی و منظر بگذاریم، دیگر از کتاب استفاده نمیکردیم.
اگر بیست سال قبل کسی به ما میگفت زمانی خواهد رسید که تیراژ کتاب به بیست و سی عدد خواهد رسید، یا از فلان مجله فقط ۲۰ یا ۵۰ نسخه چاپ میشود، مسخره میکردیم. اما اکنون این اتفاق افتاده و این تعداد هم فقط نوعی تضمین برای این است که اگر روزی روزگاری، همه فضای مجازی کن فیکون شد، لااقل چند نسخهای از کتاب باشد. البته این چند نسخه برای کلاس گذاشتن و این که ما اهل تألیف هستیم یا اثری از آثار خود را در فلان کتابخانه بزرگ گذاشتهایم، به کار میآید.
من فکر میکنم این مسئله هم حل خواهد شد و ما در آینده، دیگر کتابی نخواهیم داشت و یا اگر باشد، یک امر کاملاً زینتی خواهد بود. مهم این است که بتوانیم فاصله بین تألیف یک اثر ـ نه لزوماً روی کاغذ ـ تا حفظ حقوق آن، تا انتقال آن به پایگاههای اطلاعاتی، و تا ثبت هویت و حیثیت خود به عنوان مؤلف و چیزهایی از این قبیل را حل کنیم. در آن صورت دیگر نیازی به کتاب نخواهیم داشت.
البته باید نسلی هم که عادت به کتاب دارد، روزگارش سپری شود و قول داده شود که مدافعان کتاب کاغذی که تعصب نسبت به آن دارند، و همچنان رو به عقب دارند، نسل تازهای را تربیت نکنند. لطفاً به نسل جدید کتاب نخوان که همه دانش خود را از گوشی و کامپیوتر میگیرند، اصرار نکنید حتماً کتاب بخوانند. فایده ندارد. البته و به نظرم حالا حالاها باید کتاب را به عنوان یک شیء موزهای نگاه داریم و در این زمینه حساس باشیم.