نرم‎افزار دانشنامه علوم قرآن (مشکاة الأنوار ۲) به همت مرکز نرم‌افزارهای علوم اسلامی نور تولید و عرضه شد. 

به گزارش ایکنا؛ آشنایی با مباحث علوم قرآنی از ضرورت‎های قرآن‎پژوهی است؛ از آغاز نزول قرآن تا به امروز در پی پژوهش‎هایی که برای شناخت معارف قرآنی انجام شده، مباحث و موضوعاتی در ساحت‎های مختلف قرآن مطرح شده است که ذیل عنوان کلی «علوم قرآنی» شناخته می‎شود؛ مباحثی چون اسباب نزول، روش‎ها و گرایش‎های تفسیری، تاریخ قرآن، تجوید، قرائات، محکم و متشابه، نسخ، وحی و بسیاری موضوعات قرآنی دیگر.
 
بر همین اساس، محققان و دانشمندان حوزه علوم قرآنی در کتاب‎های خود به شرح و بسط این‎‎گونه مباحث پرداخته‎اند که حاصل آن تألیف و تدوین کتب مختلف علوم قرآنی به‎صورت مستقل یا در مقدمه و اثنای تفاسیر قرآن است. با توجه به تعدد این منابع و گستردگی موضوعات علوم قرآنی، دسترسی به این مباحث که با شباهت‎ها و تفاوت‎هایی در منابع مهم علوم قرآنی آمده، از دشواری‎های گستره قرآن‎پژوهی است.
 
نرم‎افزار دانشنامه علوم قرآن (مشکاة الأنوار ۲)، با ارائه منابع علوم قرآن، درخت‌واره علوم قرآنی در ۲۲ موضوع اصلی و طبقات مفسران، تولید مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) برای هموار ساختن راه دشوار دسترسی به مباحث و موضوعات علوم قرآنی است.
 
گردآوری مهم‎ترین منابع دربردارنده مباحث علوم قرآنی و استخراج و دسته‎بندی مباحث و اصطلاحات علوم قرآنی موجود در آن منابع برای سهولت کار قرآن‎پژوهان از مهم‎ترین اهداف تولید این نرم‌افزار است. پژوهشگران حوزه علوم قرآنی با استفاده از دانشنامه علوم قرآن به‎آسانی می‎توانند به جستجو در مباحث و موضوعات علوم قرآنی بپردازند و مباحث دلخواه را در منابع مورد نظر مطالعه، مقایسه و بررسی کنند.

این نرم‌افزار ‌متن ۶۸۱ عنوان کتاب در ۹۰۳ جلد از منابع مهم در زمینه علوم قرآن، به زبان‌ عربی، فارسی و انگلیسی، را در بخش کتابخانه این نرم‌افزار، درختواره ۲۲ مبحث از مباحث مهم علوم قرآنی با بیش از ۳۰۰۰ موضوع و اتصال آن به ۳۰۳ عنوان کتاب را در بخش دانشنامه و شرح‌حال علمی و قرآنی حدود ۲۰۰۰ قرآن‌پژوه از قرن اوّل تا پانزدهم با ۳۵ نمایه و ۳۰۰۰۰ چکیده و اتصال آن به بیش از ۳۰ عنوان کتاب را در بخش طبقات مفسران افزار دانشنامه علوم قرآن (مشکاة الأنوار ۲) در اختیار قرآن پژوهان قرار داده است.

امکان محدودکردن کتب برنامه بر اساس موضوعات: «جامع علوم قرآن، تاریخ قرآن، اعجاز، روش‌ها و گرایش‌های تفسیری، پاسخ به سؤالات و شبهات قرآنی، قرائات، معارف قرآن، ترجمه‌پژوهی، تحریف‌ناپذیری، سوگند‌های قرآنی، مثال‌های قرآنی، نسخ، قرآن‌شناسی، تأویل، تجوید، وحی، قصص، رسم‌الخط، محکم و متشابه، تاریخ تفسیر و مفسران، وجوه و نظائر، نزول، قرآن و علوم، واژه‌شناسی قرآن» زبان، پدیدآورنده، مذهب و کتب مرتبط و امکان اتصال متن اصلی تعدادی کتب عربی با ترجمه فارسی آن‌ها از جمله قابلیت‌های پژوهشی این نرم‌افزار به شمار می‌رود.
 
از خصوصیات قابل توجه نرم‎افزار دانشنامه علوم قرآن (مشکاة الأنوار ۲)، ارائه آن در قالب جدید کتابخانه استاندارد می‌باشد که این قالب، علاوه بر قابلیت‌های فنی و پژوهشی تولیدات گذشته مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، مانند جستجوی ساده و پیشرفته در کتاب‌ها، انتقال متن به نرم‌افزار word، دسترسی سریع به بخش‌های مفید لغت‌نامه، قرآن، کتابشناسی، ویژگی‌های تازه و مفیدی را در خود جای داده است.

برطرف شدن محدودیت در خصوص ابعاد صفحه نمایش دستگاه‌های مختلف، امکان به‌روزرسانی مستقیم نرم‌افزار از طریق اینترنت توسط کاربر، در نظر گرفتن میز پژوهشی برای محقق، جست‌وجو در متن کتاب‌ها با قابلیت اولویت‌دهی به نتایج و با عملگر‌های استاندارد، بهبود نتایج جستجو بر اساس کتاب، نویسنده و زبان و … از جمله قابلیت‌های این قالب جدید به شمار می‌رود.

همچنین این قالب به کاربران نرم‎افزار دانشنامه علوم قرآن (مشکاة الأنوار ۲)، این اجازه را می‌دهد که بر هر قسمت دلخواه از متن کتاب، یادداشت‌نویسی کنند؛ همچنین امکان رنگی کردن، نوشتن عنوان و انتساب چند نمایه برای جستجوی سریع‌تر نیز برای کاربر فراهم شده است که همه این یادداشت‌ها، نمایه‌ها و … در یک ابزار واحد به نام پژوه‌نگار جمع آوری شده و قابل مدیریت توسط کاربر می‌باشد.