حجت‌الاسلام والمسلمین محمد فروهر، مدیر رسانه معاونت تبلیغ حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با ایکنا؛ با اشاره به ضرورت آسیب‌شناسی خانواده و سبک زندگی در فضای مجازی، گفت: در حوزه خانواده، استراتژی کلی وجود دارد و آن این است که خانواده به منزله پایه‌گذار و بنیان اصلی جامعه حتما باید از یک قوام برخوردار باشد، در غیر این‌صورت مشکل اجتماعی جدی پیدا خواهیم کرد.
مدیر رسانه معاونت تبلیغ حوزه علمیه قم اضافه کرد: در بحث خانواده، ارتباط همسران و زوجین مهمترین زیر سیستم خانواده است. در سیستم‌های کوچک مانند خانواده زیر سیستم‌های دیگری مانند ارتباط زن و شوهر باهم یک زیر سیستم است و ارتباط مادر با فرزندان، پدر با فرزندان زیر سیستم‌های دیگر، سیستم اصلی هستند. در بین همه این موارد، ارتباط زوجین با یکدیگر مهمترین شکل‌دهنده به ساختمان و ساختار خانواده است.
وی ادامه داد: در این جریان یکی از کار‌هایی که ما باید انجام دهیم، این است که به قوام سیستم خانواده به خصوص ارتباط زن و شوهر بپردازیم و آن را آفت‌شناسی و آسیب‌شناسی کنیم و اینکه چه چیز‌هایی میتواند سیستم خانواده بهخصوص رابطه زن و شوهر را تحت تأثیر قرار دهد را مورد بررسی قرار دهیم. امروزه موضوع رسانه و فضای مجازی یکی از مباحث بسیار مهم و اثرگذار در حوزه خانواده است. در این حوزه یکی از عوامل مهم طلاق‌های عاطفی، استفاده ناصحیح از فضای مجازی و رسانه‌ها بیان شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین فروهر با بیان اینکه به صورت طبیعی نیازمند کشش، صمیمت و جذابیت بین همسران هستیم، بیان کرد: چه عواملی باعث می‌شود تا آدم‌ها به یکدیگر علاقه‌مند شوند؟ یکی از مباحثی که باعث می‌شود همسران به همدیگر علاقه‌مند شوند همجواری و باهم بودن در یک فضای مشترک است. روانشناسان اجتماعی می‌گویند آدم‌هایی که در فضای مشترک قرار می‌گیرند و به اصطلاح همجوار می‌شوند، نسبت به هم حس مثبتی پیدا می‌کنند که این حس مثبت باعث شکلگیری عاطفه و احساس بین آن‌ها می‌شود.
مدیر رسانه معاونت تبلیغ حوزه علمیه قم تصریح کرد: امروز فضای مجازی و رسانه باعث شده علی‌رغم اینکه افراد در فضای مجازی مشترک هستند، اما باهم نباشند. یعنی آقا یا خانم خانه در فضای مجازی مشغول صحبت، چت و خواندن پیام است و با همسرش که در کنارش نشسته، همجواری ندارد. جالب این است که تلویزیون و بعضی از فضا‌ها مثل کانال‌هایی که ما درونش سرکشی می‌کنیم جذابیت یکطرفه ایجاد میکند؛ امروز این موضوع به یک آفت جدی تبدیل شده است و برای مقابله با این آفت باید رفتار‌های مشترک همسران را طراحی کنیم.
باید بین خانواده اشتراک در استفاده از فضای مجازی ایجاد شود
وی با تأکید بر عوامل تقویت خانواده به ایکنا گفت: خانواد‌ه‌ای که از فضای مجازی و رسانه استفاده تک نفره میکند، در رابطه بین اعضا دچار مشکل می‌شود؛ لذا باید یک اشتراک بین خانواده در استفاده، مشاهده و بکارگیری فضای مجازی ایجاد شود؛ این اشتراک هوشیاری، در کنار هم بودن، تبادل نظر و احساس مشترک را تقویت میکند و برای انسجام خانواده مفید خواهد بود.
گذشت از خوشی موقت تا رسیدن به خوشی پایدار
حجت‌الاسلام والمسلمین فروهر با ذکر چند مثال ادامه داد: اگر در فضای مجازی میخواهیم خبر‌های یک کانال را مرور کنیم کنار همدیگر و باهم مرور کنیم؛ این کار باعث می‌شود حداقل بخشی از حضورمان در فضای مجازی همراه و همزمان باشد. بگذاریم چیزی که علاقه خانواده است را باهم مرور کنیم نه اینکه هرکسی در گوشی خودش آن را مشاهده کند. ممکن است بعضی بگویند که اینگونه رفتار، لذت کار و استفاده را پایین می‌آورد، اما اینجا از یک خوشی موقت میگذریم تا به یک خوشی پایدار برسیم.
مدیر رسانه معاونت تبلیغ حوزه علمیه قم اظهار کرد: البته نکته مهم در این خصوص این است که مدل مشخصی در این رابطه نداریم و لذا اگر مدلی در این زمینه نداشته باشیم، برای فهم آسیب‌شناسی و تغییر رفتار، درمان و پیشگیری قطعا دچار مشکل خواهیم شد. یکی از مسائلی که امروزه جامعه را در بخش تربیت نیز آزار میدهد، این استکه متأسفانه ما مدل مشخصی نداریم و یا به مدل‌های موجود هم وفادار نیستیم.
وی با ذکر مثالی ادامه داد: فرض کنید شما از من به‌عنوان روحانی یک مسجد، سوال کنید که تبلیغ خوب و اثرگذار چگونه اتفاق خواهد افتاد و من در پاسخ بگویم که تلاش می‌کنم تا یک تبلیغ، خوب و موفق باشد و بعد اگر شما به من بگویید که این تلاش خوب و موفق یعنی چه؟ پاسخ دهم که خوب سخنرانی کنم، خوب با مردم برخورد کنم تا در نهایت نتایج خوبی را هم به دست بیاورم؛ اما اینگونه پاسخ دادن یعنی جواب سؤال شما را با یک حرف مبهم پاسخ دادن؛ شاید خوب برخورد کنم، اما حرف مفید و اثرگذاری بیان نکردهام. سخن در زمینه تربیت، زمانی مفید است که مدل داشته باشیم، این یعنی به‌صورت برنامه‌ریزی شده، هدفمند و گام به گام با رویکرد کلی و دقت در جزئیات بتوانم در مورد آن صحبت کنم.
مدیر رسانه معاونت تبلیغ حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه باید با دقت فراوان، راهبرد‌ها و راهکار‌های اصلی در زمینه مدل‌های سبک زندگی را مشخص کرد، افزود: بعد از آن میتوانیم فنون، تکنیک‌های جزئی و مرحلهبندی شده را در مقابل با مباحث مختلف از جمله فضای مجازی استخراج کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین فروهر تصریح کرد: رفتارگرا‌ها اعتقاد دارند که همه چیز براساس آموزش، یادگیری و شرطی‌سازی اتفاق می‌افتد. در رفتارگرایی می‌گویند که اگر آدم‌ها از چیزی عامل تقویتی، لذت و تشویق دریافت کردند، مجددا احتمال تکرار آن رفتار در آن‌ها بالا می‌رود. حضور ما در فضای مجازی هم براساس نگاه رفتارگرایی، به گونه‌ای است که اگر تشویقی دریافت کرده باشیم، ماندگار می‌شویم و بیشتر از آن استفاده می‌کنیم و سرگرم آن خواهیم شد؛ لذا باید براساس اصولی که گفته شد در این فضا فعالیت کنیم وگرنه گرفتار مشکلات جبران‌ناپذیری خواهیم شد.
